Bayramdan sonra TBMM gündemine gelmesi beklenen paketle yurt içinde asgari kurumlar vergisi getirilmesi planlanıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yaptığı hazırlıklara göre, asgari kurumlar vergisi vergi güvenliği amacıyla getirilirken, ikili modelle uygulanacak.
Buna göre tahakkuk eden kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar (iştirak kazancı, gemicilik kazanç istisnası, emisyon primi istisnası ve gayrimenkullerden elde edilen kazançlar hariç olmak üzere yatırım fon işletmeciliği kazanç istisnası hariç) düşülmeden önceki kurum kazancının yüzde 10’u olarak hesaplanan asgari vergiden veya beyan edilen hasılatın yüzde 2’si (Banka ve finans kurumlarında aktif toplamının yüzde 2’si) matrah kabul edilerek yüzde 10 oranında hesaplanan asgari vergiden, yüksek olanından az olamayacak. Asgari kurumlar vergisi kanun yayımlanmadan önce yatırım teşvik belgesi alınanlar için bu kazanca isabet eden tutarla sınırlı olmak üzere bu oran yüzde 5 olarak uygulanacak. 2025 yılı için ilave 90 milyar liralık gelir bekleniyor.
ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER
Paketle, çok uluslu şirketler ve yurtiçindeki firmalar için asgari kurumlar vergisi getirilmesi planlanıyor. Uygulamanın 1 Ocak 2024’den itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 2025 yılında verilecek ayrı bir beyanname ile uygulanması planlanıyor. Bu vergiden 40 milyar lira gelir bekleniyor.
ASGARİ GELİR VERGİSİ
Ticari, zirai ve serbest meslek faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeye mecbur olan mükellefler için asgari gelir vergisi uygulaması getiriliyor. Asgari gelir vergisi; yıllık beyannamelerinde beyan ettikleri vergiye tabi kazançlarının (zarar beyan edenler dahil), gayrisafi hasılat/net satış tutarlarının yüzde onundan az olması durumunda mükelleflerin vergiye tabi kazançları; gayrisafi hasılatlarının/net satış tutarlarının yüzde 10’u kabul edilecek ve oluşan kazanç farkı üzerinden tarifeye göre hesaplanacak. Serbest meslek kazancı elde edenlere ise ayrıca bir çıpa planlanıyor. Bu mükelleflerin beyan edileceği kazanç brüt asgari ücretin yıllık tutarının altında olamayacak. Hasılat üzerinden ödenen asgari vergi farkının izleyen 5 hesap döneminde mahsubuna izin verilecek. Yeni işe başlayanlar 3 yıl asgari vergiden muaf olacak.
YİD/KÖİ PROJELERİNDE KURUMLAR VERGİSİ %30
Hazırlığı yapılan paketle, yap-işlet-devret (YİD) modeli ile kamu-özel işbirliği (KÖİ) projeleri kapsamında faaliyet gösteren kurumların buralardan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranının yüzde 25 yerine yüzde 30 olması planlanıyor. Bu kapsamda 44 mükellefin bulunduğu, 2023 yılında bu mükelleflerden 7’sinin 12.6 milyar lira matrah beyan ettiği ve bu tutar üzerinden 2.8 milyar lira kurumlar vergisi tahakkuk ettiği belirtildi. 37 mükellefin matrah beyan etmediği kaydedildi. Bu mükellefler için kurumlar vergisinin yüzde 30 olarak uygulanması halinde 557 milyon lira etkisi olacak.
‘YURTDIŞI ÇIKIŞ HARCI 3 BİN LİRA OLSUN’ ÖNERİSİ
GELİR İdaresi Başkanlığı’nın öneri listesinde 150 lira olan yurtdışı çıkış harç bedelinin 3 bin lira olması da vardı. Ayrıca harcın her yıl yeniden değerleme oranında artırılması yer aldı. Etki analizinde 2023’te 8.7 milyon kişinin yurtdışına harç ödeyerek çıkış yaptığı, 2024’te de aynı sayıda kişinin yurtdışına harç ödeyerek çıkış yapacağı varsayımı ile altı aylık gelir etkisinin 12.5 milyar lira olacağı hesaplandı.
CHP’DEN TEPKİ GELDİ
Yurtdışı çıkış harcı için düşünülen zamma CHP’den tepki geldi. CHP İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı, “Bu düpedüz seyahat özgürlüğünü ihlaldir. Hiç almamaları gerekirken 3 bin TL’yi gösterip 1500 TL’ye razı etmeyi planlıyorlarmış, ‘akıllılar’. Pasaport, vize, ulaşım, harç derken Türkiye’den yurtdışına sırf ayakbastı parası nereden baksan 20-30 bin lira. Seyahat etmek sadece ultra zenginlerin değil herkesin hakkıdır” dedi.
KİRA GELİRLERİ İÇİN YÜZDE 20 STOPAJ ÖNERİSİ
HAZİNE ve Maliye Bakanlığı bir süredir kira gelirlerinin tam beyan edilmesine yönelik bazı çalışmalar yapıyor. Gelir İdaresi’nin hazırladığı çalışmada kira gelirlerinin bankaya yatırılması ve ödemeler üzerinden yüzde 20 stopaj alınması öneriliyor. Buna göre yıllık istisna tutarı devam edecek. Kira ödemelerinde tutara bakılmaksızın bankalar aracılığıyla ödeme zorunluluğu getirilecek. Bankalar yüzde 20 kesinti yapacak. 2024 yılında kira gelirinin tarifenin üçüncü gelir dilimini (580 bin TL) aşmaması halinde beyanname verilmesi isteğe bırakılacak. Eğer aşarsa da beyanname verilecek ve tevkifatın mahsup edilmesi sağlanacak. Kira tutarından tevkifat yapılmasının etkisinin 40 milyar lira olduğu tahmin ediliyor. Düzenlemenin, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren uygulanması, 2025 yılında elde edilen gelirlerden itibaren uygulanması öneriliyor.
DEĞER ARTIŞ KAZANCI İSTİSNASI TEK KONUTA
Konutlardaki değer artış kazancının bir konut için uygulanması planlanıyor. Önerilen düzenlemeye göre gayrimenkullerin satış bedeli olarak tekil değerlemeye göre belirlenmiş tapu satış değerinin de dikkate alınması, elde tutmaya bağlı 5 yıllık istisna süresinin sadece bir konut için uygulanması ve diğer konutlar için kaldırılması, değer artışı kazançları için var olan istisnanın (2024 takvim yılı için 87.000 TL) kaldırılması, taksi plakalarının elden çıkarılmasından doğan kazançlara uygulanan istisnanın kaldırılması öneriliyor.
