Tüm çalışanlar, prim ödeme süresi ve yaşını doldurarak emekli olacaklar.
Emekli olmanın belirli şartları var. Sigortallık süresi erkekler için 25 yıl, kadınlar için ise 20 yıl olarak uygulanıyor.
Bunun yanı sıra, işe giriş tarihine göre belirli bir prim ödenmesi de şart.
Emekli olanlar düzenli bir maaş elde ediyor. Bu maaş günümüzde en az 10 bin lira olarak ödeniyor.
Emekli olmanın şartları, bazı durumlarda öne çekiliyor.
EYT’te yaş şartı kaldırıldı
Emeklilikte Yaşa takılanlar (EYT) yasası ile 9 Eylül 1999 yılından önce sigortalı olanlar için yaş şartı kaldırıldı.
Ancak, EYT dışındaki sigortalılar için prim ve yıl süresinin yanı sıra yaş şartı da var.
Emekliliği öne çeken şartlar
Bu kıstasın dışında emeklilik tarihih öne çeken şartlar ise şöyle sıralanıyor:
Çocuk borçlanması:
Kadın çalışanlar için çocukları üzerinden prim kazanma imkanı var.
Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2 bin 160 gün kazandırıyor.
Böylece yaşı ve yılı dolmuş bir 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabiliyor.
Çocukların sigortadan önce doğmuş olması gerekiyor.
Askerlik borçlanması:
Erkeklerde askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkanı sağlıyor.
Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekiyor.
Böylece erkekler en az 1 yaş önce emeklilik imkanına sahip oluyor.
Kısmi emeklilik
Kısmi emeklilik de denilen 15 yıl ve 3 bin 600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor.
Burada ise yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş oluyor.
Bu imkan 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için geçerli.
Sonrası için ise prim gün sayısı 4 bin 500’e, yıl şartı 25’e çıkıyor.
15 yıl 3 bin 600 günü olan erkek sigortalı 55 kadın sigortalı ise 50 yaşını doldurduğunda kısmi emeklilik hakkından yararlanabiliyor.
Sonrası için ise prim 4 bin 500’e, yıl şartı 25’e çıkıyor.
15 yıl 3 bin 600 günü olan erkek sigortalı 55 kadın sigortalı ise 50 yaşını doldurmuşsa kısmi emeklilik hakkına sahpi olabiliyor.
Engelliler:
Engelli çalışanlar en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan 15 yıl 3 bin 600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4 bin 680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor.
Yıpranma yapı:
Ağır işlerde çalışanlar, sigortalılık sürelerine belli oranda gün eklenerek ve işe girişi geriye çekerek emeklilik imkanına sahip olabiliyor.
Bu meslekler madenciler, gazeteciler, gemi adamları olarak sıralanıyor.
Burada eklenen prim süresinin yarısı kadar süre yaş şartından düşülüyor.
Bakıma muhtaç cocuğu olan enneler:
Başkasının bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelerin de erken emekli olabiliyor.
Bakıma muhtaç çocuğu olan annelerin, 1 Ekim 2008 sonrası primlerinin dörtte biri toplam primlerine ekleniyor. Bu süre yaş şartından da düşülüyor.
Böylece 4 yıl çalışan bir anne 5 yıl çalışmış gibi oluyor ve erken yaşta emekli maaşı alabiliyor.
Gurbetçiler:
Gurbetçi konumundaki kadınlar da yurt dışında 18 yaşından sonra bulundukları süreleri satın alarak Türkiye’den emekli olabiliyor.
