Lokanta ve Restoranlarda Maliyet Artışı, Tüketiciyi Nasıl Etkiledi?

Son iki yılın enflasyon verilerinde zam şampiyonları arasında yer alan lokanta ve restoranlarda maliyet artışı yüzde 65’e dayanırken, dışarıda yeme içmeden vazgeçmeyen tüketici, menüyü küçültüp tabakları paylaşarak yedi. Geçen yıl 2 milyon kişiyi istihdam eden ve 23 milyar dolarlık ciro elde eden sektörde tüketici sayısında bir değişim yaşanmazken harcamalarda yüzde 20’lik bir artış kaydedildi. Restoranlardan vazgeçmeyen tüketiciler, siparişlerinde çeşidi azaltırken, tabakları paylaşımlı olarak tüketti. Türkiye’de yeme içme sektörünün çatı kuruluşlarından biri olan ve 3 bin işletme ile 200 bin istihdama, 6 milyar dolarlık ciroya sahip olan Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmecileri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer, 2024 yılının zor geçtiğini ve pandemi sonrası ekonomik krizle birlikte sektörde tüketici davranışlarında değişimler yaşandığını belirtti.

Harcamalar ve Tüketici Alışkanlıklarında Değişim

Tüketicinin dışarıda yeme alışkanlığının devam ettiğini vurgulayan Demirer, harcamaları şu şekilde özetledi: “Misafir sayısında belirgin bir düşüş olmamasına rağmen kişi başı harcamalarda büyük düşüşler gözlemledik. 2024 yılında aynı mekanlarda misafir sayısında bir önceki yıla benzer performans sergilerken kişi başı harcamalar yalnızca yüzde 15-20 arasında arttı. Oysa ki maliyet kalemlerindeki gıda, personel, kira ve enerji gibi artışlar yüzde 60-65 seviyesinde gerçekleşti. Tüketicilerin satın alma gücündeki azalma sebebiyle daha az tüketim gözlemledik. Başlangıç, ana yemek ve tatlıdan oluşan üç tabaklı menülerin iki tabağa düştüğünü, hatta paylaşımlı tabakların tercih edildiğini daha sık gözlemledik.”

Fahiş Fiyatlara Dikkat!

Sektörün en az kâr marjına sahip sektörlerden biri olduklarına değinen Demirer, fahiş fiyat uygulayan işletmelere karşı şunları söyledi: “Maliyetlerin her zamankinden daha yüksek olduğu bir dönemde, hesap kitap yapmayan ve fahiş fiyatlarla hizmet veren bazı işletmeler sektörü zor durumda bırakıyor ve bu da genel olarak fahiş fiyat algısını arttırıyor. Tüketicilerin yapması gereken tek şey şudur: Kalitesiz işletmeleri ayıklasınlar, bu tür yerlere tekrar gitmesinler ve çevrelerindekileri uyararak ‘siz de gitmeyin’ desinler.”